Etapy postępowania karnego

zależnie od rodzaju przestępstwa, jakiego dotyczy, może być prowadzone w formie dochodzenia lub śledztwa;
pierwszy etap sprawy karnej, w czasie którego uprawnione organy ustalają czy popełniono przestępstwo (postępowanie w sprawie), a później prowadzące postępowanie przeciwko konkretnej osobie (postępowanie przeciwko osobie);
jeśli w toku postępowania Policja lub Prokurator ustalą, że przestępstwo popełniono, z fazy "w sprawie" przechodzą do fazy "przeciwko osobie" stawiając zarzuty określonej osobie, która od postawienia zarzutów staje się podejrzanym;
osoba podejrzana i podejrzany mogą pozostawać bierni lub aktywnie się bronić (kwestionować dowody obciążające i zgłaszać własne wnioski dowodowe)
sprawę prowadzi Prokuratura lub Policja pod nadzorem Prokuratury, w niektórych sprawach rozstrzyga Sąd;
może zakończyć się m. in.umorzeniem postępowania (sprawa nie trafia do Sądu), skierowaniem wniosku o warunkowe umorzenie postępowania lub aktem oskarżenia

rozpoczyna się wniesieniem do Sądu aktu oskarżenia lub zamiast niego wniosku o warunkowe umorzenie postępowania karnego;
oskarżyciel odczytuje akt oskarżenia, oskarżony składa wyjaśnienia i odpowiada na pytania lub rezygnuje z tych uprawnień, Sąd przeprowadza dowody wnioskowane przez oskarżyciela publicznego i posiłkowego oraz oskarżonego i jego obrońcę;
oskarżony nie musi dowodzić swojej niewinności, ale w wielu przypadkach aktywna obrona może zapobiec skazaniu osoby niewinnej;
konieczne ustalenie i konsekwentne realizowanie przyjętej linii obrony - nie zawsze kwestionowanie sprawstwa jest optymalne: zależnie od okoliczności konkretnej sprawy lepszy rezultat można osiągnąć np. wnosząc o warunkowe umorzenie postępowania karnego;
sprawa kończy się wyrokiem Sądu I Instancji;
od każdego orzeczenia Sądu I Instancji uprawnione podmioty (oskarżyciel publiczny i posiłkowy, oskarżony i jego obrońca) mogą wnieść apelację, na skutek czego sprawa jest rozpatrywana przez Sąd II Instancji;
postępowanie przed Sąd II Instancji (postępowanie odwoławcze) zwykle kończy się wyrokiem utrzymującym w mocy zaskarżony wyrok, wyrokiem zmieniającym lub wyrokiem uchylającym zaskarżony wyrok i przekazującym sprawę do ponownego rozpoznania;

etap postępowania wykonawczego rozpoczyna się od uprawomocnienia się wyroku;
Sądowa kontrola zapłaty grzywny, wykonania kary ograniczenia wolności czy pozbawienia wolności;
obejmuje szereg postępowań, w których sytuacja skazanego może ulec znaczącej poprawie lub pogorszeniu;
z inicjatywy i na korzyść skazanego mogą toczyć się postępowania m.in. o warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary, o uznanie kary za wykonaną, o odroczenie lub przerwę w wykonywaniu kary, o odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego;
z inicjatywy kuratora lub z urzędu mogą toczyć się postępowania zwykle pogorszające sytuację skazanego, np. o zarządzenie wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej z warunkowym zawieszeniem jej wykonani, o zamianę kary ograniczenia wolności na zastępczą karę pozbawienia wolności, o zamianę kary grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności;
postępowanie wykonawcze jest często niedoceniane, ale to właśnie w nim często zapadają rozstrzygnięcia decydujące dla tego, czy skazany trafi do zakładu karnego czy uda się tego uniknąć;
z punktu widzenia pokrzywdzonego aktywny udział w postępowaniu wykonawczym może doprowadzić do tego, że skazany zostanie nakłoniony do zachowań pożądanych - np. naprawienia szkody, powstrzymania się od powtórzenia przestępstwa czy kontaktowania się z pokrzywdzonym;